Pankreas Doktoru: Pankreas Nedir, Hangi Bölüm Bakar ve Hastalıkları Nelerdir?
Pankreas, vücudumuzun hem sindirim hem de hormon sistemi için hayati önem taşıyan bir organdır. Ancak birçok kişi, pankreasın tam olarak ne işe yaradığını veya bir sorun yaşadığında hangi doktora başvurması gerektiğini bilmemektedir. Pankreasla ilgili yaşanan sağlık sorunlarına, uzmanlık alanlarına göre Gastroenteroloji veya Genel Cerrahi doktorları bakar. Bu yazıda, pankreas organını, hastalıklarını ve hangi durumlarda hangi uzmana başvurmanız gerektiğini detaylıca ele alacağız.
Pankreas ile ilgili şikayetler yaşamak, doğal olarak kaygı verici olabilir. Karın ağrısı, sindirim güçlüğü veya ani kilo kaybı gibi belirtiler fark ettiğinizde, bu durumun nedenini anlamak istersiniz. Klinik olarak gözlemlediğimiz kadarıyla, bu belirtilerin altında yatan nedenin doğru teşhis edilmesi, tedavi sürecinin ilk ve en önemli adımıdır. Bu süreçte size rehberlik etmek ve profesyonel desteği sunmak için buradayız.
Tedavi İçin Bizi Ara & WhatsApp: +90 530 917 30 30
Pankreas Nedir ve Ne İşe Yarar?
Pankreas, midenin arka kısmında, onikiparmak bağırsağının (duodenum) kıvrımına yerleşmiş, yaprak şeklinde bir organdır. Ortalama 15 cm uzunluğundadır. Vücutta iki temel ve çok önemli görevi vardır: Sindirim ve hormon üretimi.
1. Sindirim Görevi (Ekzokrin Fonksiyon): Pankreas, yediğimiz besinlerin (özellikle yağların, proteinlerin ve karbonhidratların) parçalanması için gerekli olan güçlü sindirim enzimlerini üretir. Bu enzimler, bir kanal aracılığıyla onikiparmak bağırsağına salınır ve besinlerin emilebilir hale gelmesine yardımcı olur. Pankreas yeterli enzim üretmediğinde, sindirim bozuklukları ve ciddi beslenme eksiklikleri görülebilir.
2. Hormon Üretimi Görevi (Endokrin Fonksiyon): Pankreas, kan şekerini düzenleyen hayati hormonları üretir ve doğrudan kana salgılar. Bu hormonların en bilinenleri insülin ve glukagondur. İnsülin kan şekerini düşürürken, glukagon yükseltir. Pankreasın bu fonksiyonundaki bir bozukluk, “şeker hastalığı” (diyabet) olarak bilinen duruma yol açar.
Pankreasın Vücuttaki Yeri Tam Olarak Nerededir?
Pankreas, karın boşluğunun üst kısmında, omurganın hemen önünde ve midenin arkasında bulunur. Konumu itibarıyla “derinde” yer alan bir organ olarak kabul edilir, bu da muayene sırasında doğrudan hissedilmesini zorlaştırır ve hastalıklarının teşhisinde genellikle görüntüleme yöntemlerine başvurulmasını gerektirir.
Pankreas’a Hangi Doktor Bakar?
Pankreas hastalıklarına bakan iki ana tıbbi branş vardır: Gastroenteroloji ve Genel Cerrahi. Hangi doktora görüneceğiniz, yaşadığınız belirtilere ve hastalığın türüne bağlı olarak değişir.
Genellikle hastalar, karın ağrısı, şişkinlik veya sindirim sorunları gibi şikayetlerle öncelikle İç Hastalıkları (Dahiliye) uzmanına başvurur. Dahiliye uzmanı, yaptığı ilk değerlendirme ve tetkiklerin ardından hastayı ilgili uzmana yönlendirir.
- Gastroenteroloji Uzmanı: Bu uzmanlar, sindirim sistemi ve karaciğer, safra kesesi, pankreas gibi ilişkili organların hastalıkları üzerine yoğunlaşır. Pankreatit (pankreas iltihabı) gibi durumların tanısı, takibi ve ilaçla tedavisi genellikle gastroenterologlar tarafından yönetilir. Ayrıca ERCP veya EUS gibi özel endoskopik işlemlerle hem tanı koyabilir hem de bazı tedavileri (örneğin safra kanalındaki taşları çıkarmak) gerçekleştirebilirler.
- Genel Cerrahi Uzmanı: Pankreas hastalıkları cerrahi bir müdahale gerektirdiğinde devreye Genel Cerrahi uzmanları girer. Pankreas kanseri, büyük veya şüpheli pankreas kistleri, şiddetli ve tekrarlayan pankreatit ataklarına yol açan durumlar veya pankreas travmaları, genel cerrahlar tarafından tedavi edilir. Özellikle pankreas cerrahisi, yüksek düzeyde deneyim ve uzmanlık gerektiren karmaşık bir alandır.
Pankreas Hastalıkları İçin Hangi Bölümden Randevu Alınır?
Eğer net bir tanınız yoksa, başlangıç için İç Hastalıkları (Dahiliye) veya doğrudan Gastroenteroloji bölümünden randevu alabilirsiniz. Eğer şiddetli karın ağrısı, sarılık veya bilinen bir kitle/tümör şüphesi varsa, bir Genel Cerrahi uzmanına danışmak da doğru bir adım olabilir.
Tedavi İçin Bizi Ara & WhatsApp: +90 530 917 30 30
Pankreas Hastalıkları Nelerdir?
Pankreas, karmaşık yapısı nedeniyle çeşitli hastalıklara eğilimli olabilir. Bu hastalıkların belirtileri benzerlik gösterse de, tedavi yaklaşımları tamamen farklıdır. En sık karşılaşılan pankreas hastalıkları şunlardır:
1. Akut Pankreatit (Ani Pankreas İltihabı)
Akut pankreatit, pankreasın aniden iltihaplanması durumudur. Pankreasın kendi ürettiği sindirim enzimleri henüz bağırsağa ulaşmadan organ içinde aktive olur ve pankreasa “saldırmaya” başlar. Bu, çok şiddetli karın ağrısına neden olan ciddi bir tablodur. En yaygın nedenleri safra kesesi taşlarının pankreas kanalını tıkaması ve aşırı alkol tüketimidir.
2. Kronik Pankreatit (Sürekli Pankreas İltihabı)
Kronik pankreatit, genellikle uzun süreli ve tekrarlayan iltihaplanma sonucu pankreas dokusunda kalıcı hasar oluşmasıdır. Organ zamanla sertleşir ve fonksiyonlarını (sindirim enzimi ve insülin üretimi) yitirmeye başlar. Bu durum kronik ağrıya, sindirim bozukluklarına (yağlı dışkılama) ve ilerleyen dönemde şeker hastalığına yol açar. En sık nedeni uzun yıllar alkol kullanımıdır.
3. Pankreas Kanseri
Pankreas kanseri, pankreas hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşan kötü huylu tümörlerdir. Genellikle çok sinsi ilerler ve erken evrede belirti vermez. Belirtiler (sarılık, kilo kaybı, sırt ağrısı) ortaya çıktığında hastalık genellikle ilerlemiş olabilir. Tedavisi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve cerrahi (mümkünse), kemoterapi ve radyoterapiyi içerebilir.
4. Pankreas Kistleri
Pankreasta içi sıvı dolu kesecikler (kistler) oluşabilir. Bu kistlerin birçoğu iyi huylu (benign) olup belirti vermez ve tesadüfen saptanır. Ancak bazı kist tipleri (müsinöz kistler gibi) kansere dönüşme potansiyeli taşır. Bu nedenle pankreas kistleri saptandığında, bir pankreas doktoru tarafından dikkatle takip edilmeli ve gerekirse cerrahi olarak çıkarılmalıdır.
Pankreas Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Pankreas hastalığının en yaygın belirtisi, karnın üst orta kısmında başlayan ve sıklıkla “kuşak gibi” sırta doğru yayılan şiddetli ağrıdır. Bu ağrı, özellikle yemeklerden sonra artış gösterebilir. Bu belirtileri yaşamak, doğal olarak endişe vericidir.
Pankreas sorunlarına işaret edebilecek diğer önemli belirtiler şunlardır:
- Mide bulantısı ve kusma (özellikle ağrının eşlik ettiği)
- İstenmeyen, açıklanamayan kilo kaybı
- İştahsızlık
- Şişkinlik ve gaz şikayetleri
- Yağlı, açık renkli ve kötü kokulu dışkılama (sindirim enzimlerinin eksikliğine bağlı)
- Sarılık (ciltte ve göz aklarında sararma, idrar renginde koyulaşma; genellikle pankreas başı tümörlerinin safra yolunu tıkamasıyla oluşur)
- Yeni başlayan veya kontrolü zorlaşan şeker hastalığı (diyabet)
Bu belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, altta yatan nedeni belirlemek için vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmanız büyük önem taşır.
Tedavi İçin Bizi Ara & WhatsApp: +90 530 917 30 30
Pankreas Hastalıklarında Cerrahi Tedavi ve Prof. Dr. Oğuzhan Karatepe’nin Yaklaşımı
Pankreas hastalıklarının, özellikle de pankreas kanseri ve komplike kistlerin tedavisi, onkolojik ve cerrahi açıdan yüksek düzeyde uzmanlık gerektiren, vücuttaki en karmaşık ameliyatlardan bazılarını içerir. Bu alandaki cerrahi deneyim, tedavi sürecinin başarısında kilit bir rol oynar.
Prof. Dr. Oğuzhan Karatepe, 25 yılı aşkın genel cerrahi tecrübesi ve 3000’den fazla başarılı ameliyat pratiği ile bu alanda profesyonel bir yaklaşım sunmaktadır. Yüzlerce ulusal ve uluslararası akademik yayını bulunan Prof. Dr. Karatepe, özellikle pankreas, karaciğer, mide, bağırsak kanserleri ve obezite cerrahisi (tüp mide) konularına odaklanmıştır. Hastalarına modern ve kanıta dayalı tıp ışığında, ileri laparoskopik (kapalı) ve robotik cerrahi tekniklerini kullanarak hizmet vermektedir.
Bizim yaklaşımımızda, her hasta ayrı bir vaka olarak, multidisipliner bir bakış açısıyla (Gastroenteroloji, Onkoloji, Radyoloji uzmanlarıyla birlikte) değerlendirilir. Amacımız, size özel en doğru ve en güncel tedavi planını oluşturarak bu zorlu süreçte yanınızda olmaktır.
Pankreas doktoru nasıl seçilir?
Pankreas doktoru seçerken, uzmanın deneyimi, özellikle pankreas hastalıkları (pankreatit, pankreas kanseri) konusundaki uzmanlığı, cerrahi gerekiyorsa bu alandaki vaka tecrübesi ve akademik birikimi dikkate alınmalıdır. Hastaya yaklaşımı ve multidisipliner bir ekiple çalışıp çalışmadığı da önemli kriterlerdir.
Pankreas Hastalıklarında Tanı Yöntemleri
Pankreas hastalıklarının tanısı, genellikle hastanın şikayetlerini dinlemekle başlar ve çeşitli tetkiklerle doğrulanır:
- Kan Testleri: Pankreas iltihabını (pankreatit) göstermek için kan dolaşımındaki pankreas enzimleri (amilaz ve lipaz) ölçülür. Ayrıca karaciğer fonksiyon testleri ve tümör belirteçleri (Ca 19-9 gibi) de değerlendirilir.
- Görüntüleme Yöntemleri:
- Ultrasonografi (USG): Genellikle ilk başvurulan yöntemdir, safra kesesi taşlarını ve pankreastaki belirgin değişiklikleri gösterebilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Pankreası, çevre dokuları ve olası tümörleri detaylı olarak gösterir.
- Manyetik Rezonans (MR / MRCP): Özellikle safra ve pankreas kanallarını detaylı görüntülemek için kullanılır.
- Endoskopik Yöntemler (EUS ve ERCP):
- EUS (Endoskopik Ultrason): Ucunda ultrason probu bulunan özel bir endoskopla mide veya onikiparmak bağırsağından pankreasa çok yakından bakılır. Küçük tümörleri saptamada ve şüpheli lezyonlardan biyopsi (parça) almada çok değerlidir.
- ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi): Safra ve pankreas kanallarını görüntülemek ve bu kanallardaki taşları çıkarmak veya darlıkları açmak (stent takmak) için kullanılır.
Tedavi İçin Bizi Ara & WhatsApp: +90 530 917 30 30
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Pankreas ağrısı nerede hissedilir?
Pankreas ağrısı tipik olarak karnın üst-orta kısmında, göğüs kemiğinin hemen altında başlar. Hastalar bu ağrıyı genellikle “kuşak gibi” veya “sırta vuran” keskin bir ağrı olarak tanımlar. Ağrı bazen sol veya sağ tarafa da yayılabilir ve yemek yiyince şiddetlenebilir.
Pankreas iltihabı (pankreatit) neden olur?
Akut pankreatitin en yaygın iki nedeni; safra kesesi taşlarının pankreas kanalının ağzını tıkaması ve aşırı alkol tüketimidir. Kronik pankreatitin ise en sık nedeni uzun süreli (yıllarca) alkol kullanımıdır. Yüksek kan yağları (trigliserid) ve bazı ilaçlar da pankreatite yol açabilir.
Pankreas kanseri belirtileri nelerdir?
Pankreas kanseri erken evrede genellikle belirti vermez. İlerleyen dönemlerde en sık görülen belirtiler; sarılık (ağrısız), iştahsızlık, belirgin kilo kaybı, sırt ağrısı, hazımsızlık ve yeni ortaya çıkan şeker hastalığıdır.
Pankreas kendini yeniler mi?
Pankreasın kendini yenileme (rejenerasyon) kapasitesi çok sınırlıdır. Akut pankreatit atağından sonra hafif hasar gören doku iyileşebilir, ancak kronik pankreatitte veya cerrahi olarak bir kısmı alınan pankreasta kaybolan doku geri gelmez. Bu nedenle pankreas sağlığını korumak çok önemlidir.
Pankreas hastalıkları tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilmeyen akut pankreatit, organ yetmezliklerine ve ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Kronik pankreatit, kalıcı sindirim bozukluklarına, şiddetli kronik ağrıya ve şeker hastalığına neden olur. Pankreas kanseri ise tedavi edilmezse hızla ilerleyerek diğer organlara yayılır (metastaz yapar).
Pankreasa ne iyi gelir?
Pankreas sağlığı için en önemli adımlar, alkol tüketiminden kaçınmak ve sağlıklı beslenmektir. Düşük yağlı bir diyet, bol su tüketimi ve sigara içmemek pankreası korumaya yardımcı olur. Safra kesesi taşı varsa, pankreatite yol açmaması için tedavi edilmelidir.
Pankreas ameliyatı riskli midir?
Pankreas cerrahisi, organın konumu ve hassas yapısı nedeniyle genel cerrahinin en karmaşık ve deneyim gerektiren ameliyatları arasında yer alır. Whipple ameliyatı gibi büyük operasyonlar ciddi riskler içerebilir. Ancak deneyimli cerrahlar ve uzman ekipler tarafından yapıldığında bu riskler yönetilebilir seviyededir.
Whipple ameliyatı nedir?
Whipple ameliyatı (Pankreatikoduodenektomi), genellikle pankreas başı kanserleri için uygulanan büyük bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyatta pankreasın başı, onikiparmak bağırsağının bir kısmı, safra kesesi ve safra yolunun bir kısmı birlikte çıkarılır. Ardından kalan organlar sindirim devamlılığı için yeniden birbirine bağlanır.
Pankreas hastası nasıl beslenmeli?
Pankreas hastaları (özellikle kronik pankreatit) yağlı yiyeceklerden kesinlikle kaçınmalıdır. Beslenme, az yağlı, protein açısından yeterli, küçük ve sık öğünler şeklinde olmalıdır. Sindirim zorluğu yaşanıyorsa, doktor kontrolünde pankreas enzim takviyeleri (ilaç olarak) kullanılabilir.
Pankreas kistleri tehlikeli midir?
Pankreas kistlerinin bir kısmı (seröz kistadenomlar gibi) tamamen iyi huyludur ve tehlike yaratmaz. Ancak bazı kist tipleri (IPMN veya müsinöz kistadenomlar gibi) kanser öncüsü lezyonlar olabilir veya kansere dönüşebilir. Bu nedenle her kist, bir pankreas doktoru tarafından dikkatle incelenmeli ve takip edilmelidir.
Yasal Uyarı
Dikkat: Bu web sitesinde yer alan içerikler, yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Burada sunulan bilgiler, bir doktorun yapacağı kişiye özel muayene, değerlendirme ve teşhisin yerini hiçbir şekilde tutamaz.
Sağlık durumunuzla ilgili herhangi bir şikayetiniz veya endişeniz varsa, teşhis ve tedavi süreçleri için lütfen Prof. Dr. Oğuzhan Karatepe ve profesyonel sağlık ekibimizle iletişime geçiniz.
Pankreas Hastalıkları İçin Bizimle İletişime Geçin
Pankreas hastalıklarının tanı, medikal takip ve cerrahi tedavi süreçlerinde uzman ekibimiz size yardımcı olmaya hazırdır. Pankreas sağlığınızla ilgili sorularınız veya endişeleriniz varsa, profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Sağlığınız bizim önceliğimizdir ve bu süreçte sizin için buradayız.
Tedavi İçin Bizi Ara & WhatsApp: +90 530 917 30 30
Randevu almak için ne yapmalıyım?
Kliniğimize telefon, WhatsApp hattı veya web sitemizdeki online randevu formu üzerinden kolayca ulaşabilir, randevunuzu oluşturabilirsiniz. Ekibimiz en kısa sürede size geri dönüş yapacaktır.