Safra Kesesi Cerrahisi

Cevap: Standart bir laparoskopik safra kesesi ameliyatı genellikle 30 ila 60 dakika arasında sürer. Vakanın zorluğuna (şiddetli iltihap, yapışıklık vb.) göre bu süre uzayabilir.

Cevap: Çok iyi yaşarsınız. Safra kesesi hayati bir organ değildir, sadece bir depodur. Karaciğeriniz safra üretmeye devam eder. Vücudunuz birkaç hafta içinde safranın depolanmadan sürekli akmasına adapte olur ve hastaların %95’inden fazlası uzun dönemde hiçbir sindirim sorunu yaşamaz.

Cevap: Geçmişte denenen bu yöntemler (ESWL, eritici ilaçlar), taşların yeniden oluşması, ilaçların yan etkileri ve düşük başarı oranları nedeniyle günümüzde semptomatik taşlar için tamamen terk edilmiştir. Kesin ve kalıcı tedavi cerrahidir.

Cevap: Laparoskopik ameliyat sonrası kesi yerleriniz su geçirmez bantlarla kapatılır. Genellikle ameliyattan 1-2 gün sonra bu bantlarla duş almanıza izin verilir.

Cevap: Evet, bu sıkça görülür. Laparoskopik ameliyatta karın içini daha iyi görebilmek için karbondioksit gazı ile şişirilir. Bu gazın bir kısmı ameliyat sonunda diyafram sinirini uyararak omuza vuran bir ağrıya (yansıyan ağrı) neden olabilir. Bu normal, geçici bir durumdur ve en iyi ilacı yürüyüş yapmaktır.

Cevap: Genel kural olarak, tesadüfen saptanan ve hiçbir şikayete yol açmayan taşlar için ameliyat önerilmez, sadece takip edilir. Ancak bazı özel durumlarda (diyabet hastaları, organ nakli adayları, orak hücreli anemi hastaları, çok büyük taşlar >2.5-3 cm, porselen kese gibi kanser riski taşıyan durumlar) sessiz taşlar için de profilaktik (koruyucu) ameliyat düşünülebilir.

Cevap: Bu bir ameliyat değildir. Ağızdan özel bir endoskop ile girilerek, onikiparmak bağırsağından ana safra kanalının açıldığı yere (papilla) ulaşılıp, buradan içeriye girilerek safra yollarının görüntülendiği ve aynı anda ana safra kanalına düşen taşların özel aletlerle temizlendiği veya darlıkların stent ile açıldığı ileri düzey bir endoskopik işlemdir.

Cevap: Hastaların küçük bir kısmında (%5-10), ameliyat sonrası ilk birkaç ay sürebilen, özellikle yağlı yemeklerden sonra artan bir ishal veya cıvık dışkılama durumu (post-kolesistektomi sendromu) görülebilir. Safranın sürekli bağırsağa akmasına bağlı olan bu durum genellikle zamanla düzelir veya basit ilaçlarla kontrol altına alınır.

Cevap: Laparoskopik ameliyat sonrası 1-2 hafta sonra tempolu yürüyüş, jogging gibi hafif egzersizlere başlayabilirsiniz. Karın kaslarını zorlayan ağır sporlar, fitness ve ağırlık kaldırma için ise 3-4 hafta beklemeniz önerilir.

Cevap: Evet. Hamilelikte tekrarlayan şiddetli krizler veya akut kolesistit gibi komplikasyonlar gelişirse, hem anne hem de bebek için en güvenli dönem olan ikinci trimesterde (gebeliğin 3. ve 6. ayları arası) laparoskopik safra kesesi ameliyatı güvenle yapılabilir.

Cevap: Evet, ameliyat sonrası kullanılan ağrı kesiciler ve azalan hareketlilik nedeniyle ilk birkaç gün kabızlık yaşanabilir. Bol sıvı tüketimi, erken dönemde yürüyüşe başlamak ve lifli gıdalar tüketmek bu sorunu çözmeye yardımcı olur.

Cevap: Safra çamuru, safranın küçük kristaller ve mukustan oluşan yoğun, çamur kıvamındaki halidir. Henüz tam olarak taşlaşmamıştır ama taş oluşumunun öncülü olarak kabul edilir. Tıpkı taşlar gibi, safra kanallarını tıkayarak aynı belirtilere ve pankreatit gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle semptomatik safra çamuru da ameliyat gerektirir.

Cevap: Porselen kese, kronik iltihap sonucu safra kesesi duvarında kalsiyum birikmesiyle kesenin porselen gibi sertleşmesidir. Bu durum, safra kesesi kanseri için önemli bir risk faktörü olarak kabul edildiğinden, porselen kese saptandığında belirti olmasa bile cerrahi olarak çıkarılması önerilir.

Cevap: Laparoskopik ameliyatta genellikle cilt altına gizli, kendiliğinden eriyen dikişler atılır veya cilt yapıştırıcıları kullanılır. Bu nedenle dikiş alınmasına gerek kalmaz.

Cevap: Ameliyattan sonra devam eden veya yeni başlayan karın ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik gibi şikayetleri tanımlayan genel bir terimdir. Nedenleri arasında bağırsağa sürekli safra akışına bağlı ishal, ana safra kanalında kalan küçük taşlar veya başka sindirim sistemi sorunları (reflü, gastrit gibi) olabilir. Bu durumun nedeninin araştırılması gerekir.

Cevap: Evet, tek delikten laparoskopik cerrahi (SILS) göbek deliğinden yapılan tek bir kesi ile ameliyatın gerçekleştirilmesidir. Kozmetik olarak en iyi sonucu verse de, her hasta için uygun olmayabilir ve belirli teknik zorlukları vardır. Standart çok portlu laparoskopi, en yaygın ve güvenli kabul edilen yöntemdir.

Cevap: Bu durumda safra kesesi içinde taş yoktur, ancak kese yemeklere yanıt olarak yeterince ve etkin bir şekilde kasılamaz. Bu da safra krizi benzeri ağrılara neden olabilir. Diğer tüm nedenler dışlandıktan sonra, özel bir sintigrafi (HIDA scan) ile tanı konulursa, bu hastalar da kolesistektomiden fayda görebilirler.

Cevap: ERCP ile ana safra kanalındaki bir darlığı açmak veya küçük bir kaçağı tedavi etmek için stent konulmuş olabilir. Bu stentler genellikle geçicidir ve birkaç hafta veya ay sonra yine endoskopik bir işlemle çıkarılır.

Cevap: Hayır. Safra kesesinin alınması, vitamin veya minerallerin emilimini doğrudan etkilemez. Rutin bir takviyeye gerek yoktur.

Cevap: Risk faktörleri “4F” kuralı ile özetlenir: Female (Kadın olmak), Forty (Kırk yaş üstü), Fertile (Doğurganlık, çok doğum yapmış olmak) ve Fat (Fazla kilolu olmak). Ayrıca genetik yatkınlık, hızlı kilo kayıpları ve bazı kan hastalıkları da riski artırır.

Cevap: Genellikle tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, kanama-pıhtılaşma testleri (INR, PTT), kan grubu tayini gibi kan tahlilleri istenir. Ayrıca 40 yaş üstü hastalardan veya kalp rahatsızlığı olanlardan EKG (kalp grafisi) ve Akciğer Grafisi istenir.

Cevap: Tansiyon gibi kronik hastalık ilaçlarınızı ameliyat sabahı çok az bir suyla içmeniz istenir. Ancak Aspirin, Plavix, Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaçların ameliyattan 5-7 gün önce, doktor kontrolünde kesilmesi veya farklı bir ilaca geçilmesi gerekir. Bu konuyu mutlaka cerrahınıza ve anestezi doktorunuza danışmalısınız.

Cevap: Ameliyattan önceki akşam, hafif ve sulu gıdalar yemeniz önerilir. Anestezi güvenliği için, ameliyat saatinden en az 8 saat öncesinden itibaren su dahil hiçbir şey yiyip içmemeniz (tam açlık) hayati önem taşır.

Cevap: Kimliğiniz, mevcut tıbbi raporlarınız, kullandığınız ilaçların listesi, rahat ve önden açılan pijamalar, kaymaz terlikler ve kişisel hijyen malzemelerinizi getirmeniz yeterlidir.

Cevap: Evet. Aktif bir üst solunum yolu enfeksiyonu, anestezi sırasında ve sonrasında akciğer komplikasyonları riskini artırır. Güvenliğiniz için, enfeksiyon tamamen geçene kadar ameliyat genellikle 1-2 hafta ertelenir.

Cevap: Bu, safra yolu yaralanmalarını önlemek için geliştirilmiş uluslararası bir güvenlik standardıdır. Cerrahın, safra kesesini karaciğerden ayırmadan önce, keseye giren tek kanal (sistik kanal) ve tek damarı (sistik arter) net bir şekilde ortaya koyup diğer tüm yapılardan ayırt etmesidir. Bu tekniğin uygulanması, cerrahın tecrübesini ve güvenliğe verdiği önemi gösterir.

Cevap: Genellikle rutin bir laparoskopik kolesistektomi için idrar sondası takılmaz. Sadece ameliyatın çok uzun süreceği öngörülen vakalarda veya hastanın idrar çıkışını takip etmenin kritik olduğu durumlarda takılabilir.

Cevap: Ameliyat sırasında, safra yollarının bir röntgen filminin çekilmesidir. Ana safra kanalında taş olup olmadığından emin olmak veya anatominin net olmadığı durumlarda safra yollarını haritalamak için yapılır. Her hastaya rutin olarak uygulanmaz, cerrahın gerekli gördüğü şüpheli durumlarda başvurulan bir yöntemdir.

Cevap: Bu nadir bir durumdur. Genellikle düşen taşlar ameliyat sırasında fark edilir ve karın içinden temizlenir. Çok nadiren fark edilmeyen küçük taşlar kalabilir, bunlar genellikle bir soruna yol açmaz ancak nadiren ileride enfeksiyon odağı (apse) oluşturabilirler.

Cevap: Ameliyattan yaklaşık 4-6 saat sonra, hemşirenizin kontrolünde önce su içmeye başlarsınız. Mide bulantınız olmazsa, çorba, yoğurt gibi sıvı ve yumuşak gıdalara geçilir.

Cevap: Genel durumunuzun tam toparlanması, ağrınızın geçmesi ve acil bir durumda frene basacak güce sahip olmanız önemlidir. Bu süre genellikle 1 haftadır.

Cevap: Karın duvarınızdaki kesi yerlerinin tam iyileşmesi ve fıtık riskini önlemek için ilk 2-3 hafta boyunca 5-10 kg’dan daha ağır şeyler kaldırmaktan kaçınmalısınız.

Cevap: Yara yerlerinizi temiz ve kuru tutun. Genellikle üzerindeki bantlar birkaç gün sonra kendiliğinden düşer veya siz çıkarırsınız. Yara yerinde artan ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı veya iltihaplı akıntı olması enfeksiyon belirtisidir ve hemen bize başvurmanızı gerektirir.

Cevap: Genellikle 1 hafta sonra kısa süreli uçuşlarda bir sakınca yoktur. Uzun uçuşlar için 2 hafta beklemeniz ve uçuş sırasında bol sıvı alıp hareket etmeniz önerilir.

Cevap: Yara yerlerinizin tamamen iyileştiğinden ve kabukların döküldüğünden emin olduktan sonra, genellikle 2-3 hafta içinde yüzebilir veya hamam/saunaya gidebilirsiniz.

Cevap: Genellikle Parasetamol içeren ağrı kesiciler yeterli olur. Size reçete edilen ilaçları belirtilen dozda kullanmalısınız.

Cevap: Evet, hem ameliyatta kullanılan gazlar hem de bağırsak hareketlerinin yavaşlaması nedeniyle ilk birkaç gün şişkinlik ve gaz sıkça görülür. Erken dönemde yürüyüşe başlamak, gaz yapan yiyeceklerden (kuru baklagiller, lahana, karnabahar, gazlı içecekler) kaçınmak ve bol su içmek bu durumu hafifletir.

Cevap: İlk birkaç gün mide hassasiyeti nedeniyle kaçınmak iyi olabilir. Sonrasında ise mide şikayetiniz olmuyorsa, günde 1-2 fincan kahve tüketmenizde bir sakınca yoktur.

Cevap: Bu gıdaların sindirimi biraz daha zordur. Genellikle ameliyattan 1 hafta sonra, sindirim sisteminiz normale döndüğünde küçük porsiyonlarla diyetinize ekleyebilirsiniz.

Cevap: Hayır. Bu yaygın bir yanılgıdır. Vücudunuzun sağlıklı yağlara ihtiyacı vardır. Amaç yağdan tamamen kaçınmak değil, doymuş ve trans yağlar (kızartmalar, işlenmiş gıdalar) yerine zeytinyağı, avokado, ceviz gibi sağlıklı yağları ölçülü bir şekilde tüketmektir.

Cevap: Hastalarımızın yorumları ezici bir çoğunlukla olumludur. En sık duyduğumuz memnuniyet, yıllardır çektikleri o şiddetli ağrı krizlerinden, hazımsızlıktan ve yemek yeme korkusundan tamamen kurtulmuş olmalarıdır. Laparoskopik cerrahi sayesinde bu kadar hızlı bir şekilde normal hayata dönebilmek de hastalarımızı en çok şaşırtan ve mutlu eden konulardan biridir.

Cevap: Bu durumda genellikle iki aşamalı bir tedavi planlanır. Önce ERCP ile endoskopik olarak ana safra kanalınızdaki taş temizlenir. Birkaç gün sonra da taşların kaynağı olan safra keseniz laparoskopik olarak alınır. Bu, en güvenli ve standart yaklaşımdır.

Cevap: Ameliyattan günler veya haftalar sonra ortaya çıkan şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme, sarılık ve genel durum bozukluğu safra yolu yaralanmasının belirtileri olabilir. Bu, acil müdahale gerektiren çok ciddi bir durumdur ve bu nedenle ameliyatınızı tecrübeli bir cerrahın yapması hayati önem taşır.

Cevap: Safra kesesi kanalında (sistik kanal) sıkışmış büyük bir taşın, dışarıdan ana safra kanalına (koledok) baskı yaparak onu tıkaması veya aşındırması durumudur. Bu, standart bir safra kesesi ameliyatını çok daha zor ve riskli hale getiren özel bir durumdur ve cerrahi tecrübe gerektirir.

Cevap: Karaciğerin içinden çıkan sağ ve sol ana safra kanallarının birleştiği bölgeden (bifurkasyon) kaynaklanan, özel bir safra yolu kanseri türüdür. Cerrahisi, karaciğer cerrahisinin en zorlu ameliyatlarından biridir ve genellikle karaciğerin bir kısmının çıkarılmasını da gerektirir.

Cevap: Hayır. Polipler tek tek veya birkaç adet olan et beni benzeri çıkıntılardır. Kolesterolozis (çilek safra kesesi) ise, safra kesesi duvarında çok sayıda küçük kolesterol birikintisine bağlı olarak oluşan çilek benzeri benekli görünümdür ve kanser riski taşımaz.

Cevap: Bu, “insidental (tesadüfi) safra kesesi kanseri” olarak adlandırılır. Eğer kanser çok erken bir evrede (sadece kese duvarının en iç tabakasında) ise, ilk ameliyat yeterli olabilir. Ancak kanser duvarın daha derin katmanlarına ilerlemişse, o zaman hastalığın tam tedavisi için karaciğerin bir kısmının ve çevre lenf bezlerinin çıkarıldığı ikinci ve daha büyük bir radikal ameliyat gerekir.

Cevap: Safra kesesi kanseri için yapılan genişletilmiş ameliyattır. Safra kesesiyle birlikte, onun yatağını oluşturan karaciğer dokusunun bir kısmı (segment 4b/5) ve bölgesel lenf bezleri de temizlenir.

Cevap: Anksiyetenizi anlıyoruz. Ancak semptomlara neden olan safra taşları, patlamaya hazır bir bomba gibidir. Ne zaman iltihaplanacağı, kanalı tıkayacağı veya pankreatit gibi ölümcül bir soruna yol açacağı belli olmaz. Laparoskopik cerrahi, bu büyük riskleri ortadan kaldıran, son derece güvenli ve konforlu bir işlemdir. Ameliyatın riski, ameliyatsız beklemenin riskinden kat kat daha düşüktür.